CEFTA komentar – Akcenat na šećeru i cigaretama
Hrvatska pristupa EU 1. jula 2013. godine, kada će istupiti iz CEFTA sporazuma, kao i svih ostalih bilateralnih (EU, EFTA i Turska) i multilateralnih trgovinskih sporazuma (STO), koji nisu u skladu sa zajedničkom trgovinskom politikom EU, kao isključive nadležnosti Unije i početi sa primenom spoljnotrgovinskog režima EU.
Posledice ulaska u EU Hrvatska će najviše osetiti u trgovini poljoprivredno-prehrambenim proizvodima, koji čine jednu trećinu njene robne razmene sa zemljama CEFTA. Prema Autonomnim trgovinskim preferencijalima EU za zemlje Zapadnog Balkana, odobrenim 2000. godine, ove zemlje na tržište EU mogu da plasiraju sve industrijske i većinu poljoprivrednih proizvoda na tržište EU po bescarinskom režimu (izuzeci vino, šećer, riba i proizvodi, juneće meso). U isto vreme, svoja tržišta za industrijske proizvode iz EU otvaraju postepeno, u skladu sa dinamikom utvrđenom Sporazumima o stabilizaciji i pridruživanju, dok će tržišta poljoprivrednoprehrambenih proizvoda delimično ostati zaštićena sve do njihovog punopravnog članstva u EU.
U novim okolnostima, Srbija će većinu svojih proizvoda moći da plasira na hrvatsko tržište pod mnogo povoljnijim uslovima nego što je to trenutno moguće, posmatrano samo sa aspekta carina, ali uz obavezu ispunjavanja zahteva u pogledu tehničkih standard.Hrvatska će počev od 2014. kao država članica EU uživati u Srbiji bescarinski tretman za određene kategorije poljoprivrednih proizvoda u skladu sa odredbama SSP, dok bi njen izvoz određenog broja poljoprivrednih proizvoda (kao što su meso, mleko, maslac, sir, kukuruz, šljive, jagode, trešnje, paradajz, paprika, sirće…) i dalje bio pod carinskim opterećenjem sve do ulaska Srbije u EU.
Novi trgovinski režim sa Hrvatskom koji će definisati SSP, biće u načelu nešto povoljniji za Srbiju u odnosu na CEFTA. Međutim, njegov konačan izgled definisaće Evropska komisija i Vlada RS u pregovorima koji su u toku. Posebna pažnja obraća se na izvoz šećera i uvoz cigareta.
Kristina Đurić, direktor Biroa za saradnju sa EU Privredne komore Srbije
