Centralna zona Novog Beograda dobila status KULTURNOG DOBRA (FOTO)
Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda objavio je da je na predlog te institucije, a Odlukom Vlade Srbije, „Centralna zona Novog Beograda“, dobila status kulturnog dobra – prostorno kulturno-istorijske celine.
Centralnu zonu čini devet simetrično raspoređenih blokova, blok 21, 22, 23, 24, 25, 26, 28, 29 i blok 30.
Moderna urbana struktura Centralne zone doprinela je kvalitetnom povezivanju istorijskih centara Beograda i Zemuna, a s obzirom na njenu specifičnu poziciju u odnosu na oba dela grada, ova zona je od posebnog značaja ne samo za Novi Beograd, već predstavlja i jedan od najznačajnijih delova šireg područja Beograda, navedeno je u saopštenju.
Posle Drugog svetskog rata novi Generalni urbanistički plan Beograda iz 1950. godine akcenat je stavio na širenje Beograda preko Save i izgradnju Novog Beograda, nakon čega je, kako je ukazano, u narednih deset godina obeleženo brojnim konkursima što je za posledicu imalo izgradnju prvih eksperimentalnih stambenih Blokova 1 i 2 (1958.), prema projektu arhitekte Branka Petričića, a potom i preostalih devet stambenih blokova Centralne zone prema projektima tima koji su činili Leonid Lenarčić, Milutin Glavički, Milosav Mitić, Dušan Milenković i Uroš Martinović.
Središnja tri bloka 24, 25 i 26, koja nisu realizovani prema prvim detaljnim urbanističkim planovima, danas čine zaštićenu okolinu prostorne kulturno-istorijske celine.
Podseća se da su ovi blokovi originalno zamišljeni kao tri glavna trga Novog Beograda, svečani, centralni i stanični, koji bi formirali Centralni prospekt između Železničke stanice Novi Beograd i Palate SIV-a, po kojem čitav prostor danas nosi naziv.
Od ideje formiranja tri trga se usled ekonomskih i političkih okolnosti ubrzo odustalo, pa je prostorom Centralne zone preovladalo stanovanje sa osnovnim funkcionalnim sadržajima.
Ukazano je i da je na polju konstrukcije i materijala, prvi put u Beogradu i SFRJ primenjen sistem prefabrikacije, IMS sistem Branka Žeželja, koji je pružao mnogo veće mogućnosti, nego tradicionalni tip gradnje i livenja betona na licu mesta, odnosno izgradnju mega-struktura uz korišćenje betonske panel konstrukcije što je vremenom dovelo do ekspanzije autorske arhitekture i urbanizma kao i građevinarstva u tehnološkom i inovacionom pogledu.
Svi segmenti arhitekture, od projektovanja do realizacije, ukazuju na složenost procesa izgradnje zasnovanim na međunarodnim standardima posleratne moderne, ali i na ekonomskim faktorima posleratnog perioda, objavio je Zavod.
Za urbanističku koncepciju i rešenja po kojima se realizuje Novi Beograd, Oktobarskom nagradom Grada Beograda za 1968. godinu nagrađeni su arhitekte Nikola Dobrović, Milorad Macura, Stanko Mandić, Miloš Somborski, Vido Vrbanić, Branko Petričić, Aleksandar Djordjević, Uroš Martinović i Milutin Glavički.
Iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda podsetili su i da je Blok 23 uvršćen u stalnu postavku Muzeja moderne umetnosti – MOMA u Njujorku od 2019. godine.
Izvor: Beta
Foto: Beoinfo
