Zašto je Srbija po organskoj proizvodnji i dalje na dnu Evrope?

01/11/2021 | 12:07

Zašto je Srbija po organskoj proizvodnji i dalje na dnu Evrope?

Srbija je među prvim zemljama uredila pitanje zakonodavnog okvira u vezi organske proizvodnje, ali je i dalje na evropskom dnu što se te proizvodnje tiče. Procenat učešća površina pod organskom proizvodnjom u Srbiji trenutno iznosi tek nešto više od 0,6 odsto ukupnih obradivih površina, što nas stavlja u red evropskih zemalja koje su u donjem delu tabele kada se govori o ovom statističkom podatku.

Ipak taj procenat raste svake godine kada se gleda nominalno površine pod organskom proizvodnjom i ima stabilan rast od oko 10-ak procenata godišnje.

Prema poslednjim podacima resornog ministarstva, trenutno je u Srbiji na oko 24.000 hektara zastupljena ova proizvodnja.

Trend rasta je uočljiv, ali treba težiti što bržem rastu ove grane poljoprivrede, ukazuju iz Centra za organsku proizvodnju u Privrednoj komori Srbije (PKS).

Prema podacima tog Centra, u Srbiji se najviše proizvodi organsko voće, pre svega bobičasto, odnosno maline, kupine, borovnice, a nakon toga tu je proizvodnja žitarica.

Voće uzgajeno po ovom principu je zastupljeno najviše u centralnoj Srbiji, a žitarice, tradicionalno u Vojvodini.

Proizvodnja u izvoz – najviše u Nemačku, Holandiju, Italiju

Organska proizvodnja u Srbiji se isključivo oslanja na izvoz jer izvezemo više od 95 odsto onoga što proizvedemo u Srbiji, pogotovo voće.

Više od 85 odsto se izveze u zemlje EU, najviše Nemačku, Holandiju, Italiju i Francusku.

Prošle godine ostvaren je rekordan izvoz od 37 miliona evra, a procenjuje se da će zbog porasta cene hrane na globalnom tržitu ove godine taj rekord biti oboren, navode u PKS.

Kako početi organsku proizvodnju?

Postupak uključivanja proizvođača u organsku proizvodnju pokreće se prijavom koju proizvođač podnosi ovlašćenoj kontrolnoj organizaciji, zatim proizvođač i kontrolna organizacija zaključuju ugovor o vršenju kontrole i sertifikacije u organskoj proizvodnji.

Nakon zaključivanja ugovora postaje organski proizvođač i započinje period konverzije. Sama konverzija traje maksimalno tri godine. Sve vreme proizvođač je obavezan da primenjuje metode organske proizvodnje i proizvodnju obavlja u skladu sa propisima o organskoj proizvodnji.

Sva sredstva koja se koriste pri proizvodnji i preradi moraju biti u skladu sa dozvoljenim za organsku proizvodnju i nalaze se u prilozima Pravilnika o kontroli i sertifikaciji u organskoj proizvodnji i metodama organske proizvodnje.

To je ukratko procedura ulaska u organsku proizvodnju i tek nakon toga će dati proizvod moći da nosi oznaku organski, navode u PKS.

Organski proizvod najbliži tradicionalnom

Agroekonomski analitičar Milan Prostran ukazuje da proces prelaska na organsku poljprivredu u Srbiji ide dosta sporo Iida uglavnom dominira biljna kao i proizvodnja voća i povrća, a manje je zastupljena u stočarstvu jer je to nešto složeniji proces.

„Srbija je među prvima a uredila pitanje zakonodavnog okvira i imajući u vidu da smo siromašna zemlja taj proces ide jako sporo ali pokušavamo u tome i javnost upoznamo kako druge zemlje to rade poput Austrije, Italije.. Ta proizvodnja je najbliža tradicionalnoj koju smo imali pre nekoliko decenija kada se nije mnogo znalo o pesticidima“, navodi Prostran za BIZlife.

Dodaje da se u Srbiji može proizvesti dobar organski proizvod, ali da domaći proizvođači to ne razlikuju sasvim od drugih jer nedostaje edukacije na tom polju.

Podseća da je najveća površina pod organskom proizvodnjom u Beloj Crkvi, i to na više od 2.000 hektara, a nedavno je proizvođač iz Slovenije najavio je takvu proizvodnju i na duplo većoj površini.

Prostran kaže da bi bilo dobro više da radimo na domaćoj potrošnji, koja nije previše prisutna kod nas, ali da treba imati u vidu da organska poljoprivreda može samo mali procenat toga da zadovolji.